De laude Cestrie - Lucian
Edited by Mark Faulkner
Excerpt 28
[Folio 111v]
Vt autem nos ex mani
festa re
i
utamur morali racione consequenter omnia
occurrunt,
quia Christum inuenit
uerum orientem,
qui
recte tendit;
qui declinat in dexteram contra
scripturam
prohibentem deuiasse ad ultimum se
probabit;
qui flec
tit in leuam,
lesionem uitare non poterit.
Errores
autem contrarios hinc inde sic
accipiamus,
ut errantium
dextera uideatur esse
superba iusticia,
leua autem segnis
morum custodia
et in qualibet harum deuius,
a dextris
mordeatur a draconibus,
a sinistris spolietur a
la
tronibus,
ut experimento tactus in reliquum rectus
discat incedere
et pro sua salute deuia declinare.
Legitur enim, inter uicia contraria,
medius limes
uirtus est (cf. Horace,
Epistulae 1. 18. 9).
Et noster
Iohannes: dirigite uiam Domini,
***
rectas
facite inquit semitas Dei nostri (Luke
3:4)
1
,
quia, qui ambulat
simpliciter, ambulat
confidenter.
Et sepe felicius ac
melius ualefacit
humanis rebus simplex et innocens
uita quam uersutus sensus
et alta sapientia.
Nam
qui, per confidentiam meriti uel
contumatiam sullimis
ingenii, regiam inter errores medios uiam relinquit,Nota.
superbos anfractus in gaudium non
transmittit,
qui
ad dextram uel leuam temere
declinauit.
Vnde
colligitur nichil utilius, nichil
melius,
quam in progres
su uiarum uelut in porta
urbium recte incedere
ac recte uiuere,
quia per linearum ductum itineris
ad
lucem tenditur orientis.
2
Illud etiam omnimodis
attendatur, quod
uelut simplex et originale quoddam
rei uocabulum lingua
Saxonica, Cestria, ciuitas
dicitur,Nomen.
sicut euidenter et lucide claret intuentibus
ex
compositione.
Sic enim teste historia Claudiocestriam
appellamus,
quam Romanus imperator
Claudius ex
struxit,
Leircestriam
quam Britonum rex Leirus
con
stituit,
Rofecestriam,
quam teste BEDA, Rof quidam
uir primarius
antiquitus possedit ac tenuit.
3
Itaque
prudenter aduertat saltim inter
nos manens literatus
habitator,
non sine causa leuiter ac lusorie
contigisse,
cum cetere urbes ex loci situ uel
memoria
***
constructorum seu accidenti aliquo uocabulum sint sor
titae
ii
,
nostra
Cestria nomen resonet maternum, magnifi
cum,
singulare.
4
Quod nos excellentie deputemus,
quia cum potentissimos paradisi, pios
seruatores habeamus,
fauore illorum et precibus,
custos est nostri capitis Christus.
Tunc enim ueraciter ac uitaliter ciuitas
deputatur,
cum
in omni tempore omnium Deus eam seruare ac salua
re
dignatur.
Quod si non fouet per gratiam,
frustra uigi
lat qui custodit eam.
Et tunc lapsus suos per lacri
mam
loquitur,
quam sibi deuotam Dominus perire non
patitur.
Si quis autem petit,
uel in pleno, uel in proximo,
secundum
habitionem
iii
morum prouinciales tangere,De
moribus
prouincialium.
instar reliquo
rum uiuentium pro locis
terrarum,
ceteris
Anglis in parte
dissimiles
in parte meliores,
in parte inueniuntur
equales.
5
Videntur autem in primis quod est
optimum,
secundum generale specimen morum,
conuiuio
comunes,
cibo
alacres,
hospicio
liberales,
ira
facilies,
lingua
labiles,
subiectionis ac
seruitutis impatientes,
afflictis
clementes,
pauperibus
compassibiles,
cognatum
sanguinem fouentes,
labore
parcentes,
felle
dupplicitatis immunes,
edacitate nil
graues,
molimina
nescientes,
per usurpatum
sepe licentiam aliena mutantes,
siluis ac
pascuis
habundantes,
carne ac pecore
diuites,
Britonibus
ex uno latere confines
et, per longam transfu
sionem morum,
maxima parte consimiles.
Illud
eciam intuendum,
qualiter Cestrie
prouincia, Lime
nemoris
limite lateraliter clausa,De Lima
nemore.
quadam a ceteris Anglis priuilegii
distinctione sit
libera
et per indulgentias regum atque
excellentias comitum magis in cetu populi gladium
principis
quam coronam regni consueuit attendere¶Comiti
paret regem non
pauet.
et in
suis sinibus etiam maximas
negociorum discussiones licenter ac liberius
explicare.
6
Hec igitur Hibernis
recepto
ria, Britannis uicina, Anglorum sumministratur annona
iv
,
situ eleganti,
portarum positione
antiqua,
duris ex
perimentis exercitata,
amne
v
pariter
7
et oculis decora,
secundum nomen suum ciuitatis uocabulo digna,
sanctorum
uigili cincta custodia
et per misericordiam
Saluatoris
diuinitatis semper auxilio
communita.
Ista pro nostro
modulo de Cestrie sinibus
vi
siue locis dicenda duximus,
reponentes ei uel parua munuscula,
que prima nobis
ubera protulit et
temporum contulit alimenta,
since
riter optantes aliquem beniuolum
super alumpno
loco maiora simul et meliora dicere
et in laudem
nominis Dei Cestriam uenerabiliter eminere.
Apparatus Criticus
- i.
- manifesta re] manifestare ta Back to context...
- ii.
- sortitae] sortite ta Back to context...
- iii.
- habitionem] habitationem ta Back to context...
- iv.
- annonam] annona ta Back to context...
- v.
- amne] anime conj. ta Back to context...
- vi.
- sinibus] finibus ta Back to context...
Footnotes
- 1.
- The wording of the quotation conflates several of the Gospel accounts (cf. Matt 3:3, Mark 1:3 and John 1:23). Back to context...
- 2.
- This paragraph is an elaborate comparison of the geography of the area to the east of Chester and the correct trajectory of the Christian life. The lucem ... orientis, 'true east' is Christ. Back to context...
- 3.
- For Claudius and Lear, see Geoffrey of Monmouth, Historia regum Britanniae (Thorpe 1966, 121, 81). For Rof, see Bede, Historia ecclesiastica, ii.3 (Colgrave and Mynors, 1969, 143. Back to context...
- 4.
- Lucian's point is that, while other cities took their names from their founders, Chester derives its name from Old English ceaster, meaning 'city'. In other words, Chester is the vey essence of a city. Back to context...
- 5.
- Several of the qualities Lucian lists are ambivalantly positive. despite his suggestion that they constitute quod est optimum . Back to context...
- 6.
- This is an early example of the discourse of 'Cestrian exceptionalism', discussed ably by Barrett 2009. Back to context...
- 7.
- Since Lucian elsewhere treats amnis, 'river' as feminine, Taylor's conjecture is unnecessary. Back to context...